26 augustus 2025
Inspiratie, Verhalen
Tips om tijdens en na je pensioen balans te houden tussen werk, gezondheid, rust en vrije tijd.
Na je pensioen krijg je iets waardevols terug: tijd en vrijheid. Tegelijk kan het fijn zijn om te blijven bijdragen, structuur te houden en mensen te ontmoeten. Doorwerken is dan een mooie aanvulling—mits het past bij je energie, gezondheid en wensen. De kern: jij bepaalt het tempo. Werk hoort niet te voelen als een verplichting, maar als iets dat je leven verrijkt.
Je gezondheid gaat vóór alles. Misschien wil je graag iets doen, maar twijfel je over wat je aankan. Dat is normaal. Een goede aanpak begint met drie eenvoudige vragen:
- Wat geeft energie? Denk aan sociale taken, licht verzorgend werk, of juist rustige administratieve klussen.
- Wat kost energie? Lange diensten, veel staan of onregelmatige tijden kunnen zwaarder zijn.
- Wat is haalbaar per week? Begin klein (bijv. 2–4 uur), evalueer na een paar weken en bouw alleen op als het goed voelt.
Het idee van “positieve gezondheid” helpt hierbij: kijk niet alleen naar ziekte of beperkingen, maar ook naar veerkracht, zingeving, meedoen, mentaal welbevinden en dagelijks functioneren. Zo ontdek je wát werkt voor jou en hóe je dat duurzaam volhoudt.
Balans ontstaat in de wisselwerking tussen inspanning en herstel. Plan structureel rustmomenten in: Vaste hersteldagen (bijv. nooit twee dienst-dagen achter elkaar), korte, voorspelbare diensten (bijv. 3–4 uur) en seizoensritme: in periodes met kleinkinderen, vakanties of zorg voor een partner tijdelijk minder uren. Luister naar signalen van overbelasting: slechter slapen, sneller prikkelbaar, minder concentratie, of het gevoel dat je “moet”. Neem deze signalen serieus en verlaag je belasting op tijd.
Een goede match is vaak een kwestie van taken slim kiezen. Denk aan de volgende voorbeelden: sociaal & licht: een luisterend oor, ontvangst, wandelen met cliënten, activiteiten begeleiden of praktisch & ondersteunend: voorraad aanvullen, materialen klaarzetten, lichte administratieve ondersteuning.
Maar je kan ook je ervaringskennis delen door nieuwe collega's in te werken, mentorschap of kwaliteitschecklijsten nalopen.
Houd in ieder geval je taken concreet, met heldere grenzen: hoe lang, hoe vaak, en met welke verantwoordelijkheden. Zo voorkom je dat je onbedoeld steeds meer gaat doen.
Vrije tijd is geen luxe, maar een voorwaarde om goed te blijven functioneren. Ook als je de AOW-leeftijd hebt bereikt en doorwerkt, maak je duidelijke afspraken over vakantiedagen en vrij opnemen. In loondienst heb je minimaal recht op vakantie-uren (afhankelijk van je contractomvang en CAO); leg in ieder geval vast: Hoeveel uur of dagen je opbouwt, hoe je vrije dagen aanvraagt en met welke opzegtermijn enof je vakantie “mag stapelen” (bijv. een langere reis).
Vakantie helpt je fysiek én mentaal te herstellen. Veel mensen merken dat een paar aaneengesloten vrije dagen voldoende zijn om weer met plezier te starten.
Het is belangrijk om goede afspraken met je werkgever of opdrachtgever te maken. Een kort, helder afsprakenblad voorkomt misverstanden. Denk bijvoorbeeld aan je uren & rooster: max. uren per week, vaste of flexibele dagen, geen late diensten, een bepaald takenpakket: wat wél en wat níet en evaluatiemomenten: plan na 4–6 weken een check-in; werkt dit voor jou?
Vervanging: wie bel je als je een keer niet kunt?
Vakanties: hoe leg je periodes vast en wie plant mee?
Werkgevers profiteren van jouw ervaring, rust en betrouwbaarheid. Daar hoort bij dat zij ook meedenken over belasting, rust en begeleiding (bijv. een buddy of vast aanspreekpunt). Zo maak je het samen veilig en prettig.
Soms wil je méér doen omdat het gezellig of dankbaar werk is. Dat is begrijpelijk. Toch is het verstandig om vooraf te bepalen wat je maximaal wilt doen en je daar aan te houden. Merkt je team dat je vaak inspringt? Spreek dan een roosterbuffer af: één “stand-by” dag per maand in plaats van wekelijks onplanbaar bijspringen. Andersom geldt ook: is een taak zwaarder dan gedacht, schaaf ‘m bij (korter, zittend, met hulpmiddelen) of kies een lichter onderdeel van dezelfde werkstroom.
Geld mag nooit de enige reden zijn om door te werken, maar het moet natuurlijk kloppen. Kijk samen naar: uren en vergoeding, transparant en passend bij de verantwoordelijkheid. Reiskosten of kilometervergoeding: zeker als je dichtbij werkt, is helderheid fijn. Contractvorm: loondienst of op projectbasis - kies wat past bij jouw situatie. Vraag bij twijfel om heldere schriftelijke afspraken, en check je CAO of werkgeversbeleid.
Soms is het prettig als iemand met je meekijkt naar passende taken, uren en afspraken. Een buitenstaander ziet vaak snel waar winst valt te halen: kortere diensten, andere taakverdeling, of een beter rustritme. Dat is precies waar Door met Zorg bij kan helpen - zonder druk, met aandacht voor positieve gezondheid en jouw balans. Maar het belangrijkste blijft: jij hebt de regie.
Bronnen
- Institute for Positive Health (iPH) – Positieve Gezondheid (kijk op ipH/Positieve Gezondheid voor uitleg van de zes dimensies).
- Rijksoverheid – Werken na de AOW-leeftijd en informatie over vakantie- en verlofrechten in loondienst.
- TNO – Werk-privébalans en duurzame inzetbaarheid (inzicht in factoren die helpen om langer gezond te werken).
- WHO – Healthy ageing en Age-friendly workplaces (algemene richtlijnen over gezond en passend werken op latere leeftijd).
- UWV – Praktische informatie over werken naast je AOW en het afstemmen van uren en inkomsten.
- Tip: regels en cao’s kunnen verschillen per sector en contract. Check altijd je eigen arbeidsovereenkomst of cao en bespreek afspraken met je werkgever.
